-
1 acies
aciēs, ēī (арх. иногда ī и ē) f. [ acer II ]1) остриё ( falcis V); кончик ( linguae Amm); лезвие ( securis C)2) проницательность, острота ( oculorum Cs); зрение, зоркость ( incolumis H)a. animi (mentis) C — проницательность ума3) взгляд, взор ( aciem in omnes partes dimittere O)4) зрачок, глаз5) блеск, свет ( stellarum V)6) внимание, мысль ( aciem intendere C)7) боевой порядок, строй (aciem instruere, constituere C, Cs)a. prima Cs — авангардa. dextra L — правый флангa. triplex Cs — трёхколонный строй8) ряд (dentium Amm; columnarum CTh)9) войско, армияnulla a. tantum vicit Man — ни одно войско не одержало столько побед10) сражение ( Cannensis L)in acie L и per aciem cecidisse T — пасть в сражении11) поле сражения ( ex acie abducere C)12) словесное состязание, диспут ( stare in acie et summis de rebus decernere Q) -
2 angulus
ī m. [одного корня с ango ]1) угол ( anguli aedium Pl)a. oculorum CC — слезницы2) геометрический угол (obtusus Lcr; rectus Sen; acutus PM)3) отдалённое место, дальняя часть; даль, глушь, закоулок, уединённое место, уголок (a. terrarum H)ultimus Italiae a. L — край (конец) Италии -
3 ardor
ārdor, ōris m. [ ardeo ]1) огонь, жар, знойa. (или ardores) solis Vr, C, Sl — солнечный знойa. caeli C — румянец зариa. corporis PM — лихорадка, жар2) жаркий климат, жаркий пояс3) блеск, сверкание (oculorum, stellarum C); яркость ( coloris PM)4) пыл, жар, рвение, страстностьa. mentis ad gloriam C — страстная жажда славыa. civium H — негодование (ярость) гражданa. animorum et armorum C — моральный и военный подъём (энтузиазм)5) страстная любовь (alicujus V, H); предмет любвиtu primus et ultimus illi a.eris O — ты будешь первой и последней его (Вертумна) любовью -
4 caligatio
calīgātio, ōnis f. [ caligo II \]затемнение, помрачение ( oculorum PM) -
5 captivitas
captīvitās, ātis f. [ captivus ]1) плен, пленение (captivitati patrem eripere Sen; c. Babylonica Eccl); рабство ( poena captivitatis Just)2) завоевание, занятие, захват (urbium T etc.; Africae Fl)3) ловля, поимка (sc. animalium PM)4) лишение, потеря, утратаc. oculorum Ap — слепота -
6 collevo
col-lēvo, —, —, āre1) выглаживать, сглаживать ( plāgam arboris falce PM)2) смягчать, ослаблять ( asperitatem oculorum Sen) -
7 compositura
связь, соединение, ткань (compositurae oculorum Lcr, partium orationis Capito ap. AG) -
8 conjectus
I a, um part. pf. к conjicio II conjectus, ūs m. [ conjicio ]2) бросание, кидание, метание ( telorum Nep)3) стечение, скопление (elementorum, materiae Lcr)4) расстояние выстрела, бросок5) обращение (animorum, oculorum C) -
9 consideratio
cōnsīderātio, ōnis f. [ considero ]1) рассматривание, созерцание (c. oculorum Vtr)2) размышление, рассмотрение, обсуждение (naturae C; verborum AG) -
10 consuetudo
cōnsuētūdo, inis f. [ consuesco ]1) привычка, обыкновение, обычай ( nil consuetudine majus O)consuetudine или pro (ex) consuetudine Cs, C — по обыкновению (по обычаю)ad nostram consuetudinem Nep — с точки зрения наших обычаев, по нашему обычаюc. victūs (vitae) Nep, Ter, C — образ жизниconsuetudine oculorum C — в виду того, что примелькалосьcommunis c. sermonis (loquendi) C, Q — общепринятые нормы речиc. indocta C — грубая (некультурная) речьres vēnit (vertit T, PJ) in consuetudinem C — это вошло в обыкновение (обиход)2) знакомство, близость, общение, связи (vetustissima c. Pt; insinuare in consuetudinem alicujus C)habere consuetudinem cum aliquo C — общаться (водить знакомство) с кем-л.c. epistularum C — переписка4) (привычная) речь, обиходный языкc. Latina (nostra) Col — латинский язык -
11 contendo
con-tendo, tendī, tentum, ere1) натягивать (arcum V etc.); спускать ( sagittam nervo Sil); метать ( procul hastam V); стягивать ( vincla V)2) настраивать ( fides nervis C)3) надрывать ( ilia risu O)4) метить, целиться, тж. запускать ( telum aērias in auras V)5) протянуть, перекинуть ( pontem Hellesponto Enn)6)а) устремлятьб) напрягать (summas vires Lcr; nervos Vr)7) сравнивать, сопоставлять (causas, quae inter se conflīgunt C; vetĕra et praesentia T; aliquem alicui, aliquid alicui rei H, Aus)8) напрячься, поднатужиться, направлять все свои усилия ( hunc locum oppugnare Cs)c. debet quam maxime possit, ut vincat C — он должен приложить величайшие усилия, чтобы победитьc. remis Cs — приналечь на вёслаc. voce C — напрячь голосc. vi Cs — применить силуc. animum in curas O — заботитьсяunā nocte tantum itinĕris c. C — отмахать за одну ночь такой путьin Britanniam proficisci c. Cs — решить отправиться в Британиюin Italiam magnis itineribus c. Cs — спешить большими переходами в Италиюad ultimum animo c. C — стремиться (всей) душой к пределу возможного9) спорить, соперничать, бороться, сражаться (cum aliquo, contra или adversus aliquem; тж. alicui и inter se)c. bello cum aliquo V — начать войну с кем-л.nulla est celeritas, quae possit cum animi celeritate c. C — ничто не сравнится в быстроте с душевной деятельностьюde aliquā re c. C, Q etc. — спорить о чём-л. (бороться за что-л.)summā ambitione contendi ab aliquo C — с величайшим упорством быть выпрашиваемым у кого-л.Domitianus omni ope contendit, ut ipse mitteretur Su — Домициан всячески настаивал на том, чтобы (против аланов) послали его самого11) утверждать, уверять, настаивать, твёрдо заявлятьThemistocles apud ephoros contendit falsa his esse delata Nep — Фемистокл решительно заявил эфорам, что им доложили неверные сведения -
12 dimitto
dī-mitto, mīsī, missum, ere1) распускать (exercitum Cs; senatum C; ludos L)2) рассылать (nuntios in omnes partes Cs; litteras per omnes provincias C и circum municipia Cs)d. aciem (oculorum) in omnes partes O — озираться вокругd. animum ignotas in artes O — предаться размышлению о неведомом (ещё) искусствеd. uxorem (e matrimonio) Su — развестись с женойd. equos Cs, V, T — сойти с коней (преим. для боя в пешем строю)d. creditorem PJ, Dig — удовлетворить кредитораd. debitorem Dig — простить должнику долг4) выпускать из рук, ронять, бросать (signa ex metu Cs; librum C; d. praedam speratam e manibus Cs)febris dimittit aliquem CC — лихорадка проходит у кого-л.5) упускать (d. maximarum rerum opportunitatem QC); утрачивать, терять ( fortunas morte C)cavendi nulla est dimittenda occasio PS — ни в каком случае не следует пренебрегать предосторожностьюdimissā ānimā Lcr с — утратой души6) оставлять, отказываться, снимать, прекращать (d. quaestionem C; oppugnationem Cs); расторгнуть ( matrimonium Su)d. jus suum C — отказываться от своего праваd. injuriam impunitam C — оставить правонарушение безнаказанным7) бросать, оставлять мысль (о чём-л.) (d. Italiam Cs; provinciam L; triumphum Su)8) освобождать (aliquem e custodia L)d. aliquem a suspicione Pt — снять с кого-л. подозрениеd. alicui tributa T — простить кому-л. (не взыскивать) подати9) отпускать, прощать (debita, peccata, delicta alicui Eccl)10) оставлять после себя (в качестве наследников или наследства) (patrem matremque CTh; usum fructum alicui CTh) -
13 dirigo
dī-rigo (dērigo), rēxī, rēctum, ere [dis + rego ]1) выстраивать в прямую линию (d. naves in pugnam L); выстраивать в боевом порядке (d. aciem Cs); выравнивать, проводить или ставить по прямой линии (tigna ad perpendiculum Cs); располагать ( arborum ordines in quincuncem C); намечать, размечать ( regiones lituo C); выпрямлять ( flumina C)amnis direxit aquas Lcn — река выпрямила своё течение (т. е. перестала быть извилистой)2) покрывать прямыми линиями, линовать ( membrana plumbo directa Ctl)3)а) направлять (cursum ad litora Cs; iter ad Mutinam C)d. bracchia contra torrentem J — плыть против теченияб) отправлять, посылать ( litteras C); обращать (os in aliquem locum AG; cogitationes ad aliquid C; intentionem in aliquid Q)omnia consilia factaque ad utilitatem vitae d. T — направить все свои помыслы и дела на житейскую полезностьв)d. Lcr, Sen или se d. VM, Ap — направляться, отправляться4) бросать, метать, пускать (sagittas Su; hastam in aliquem O и alicui V)d. aciem (oculorum) ad aliquem Ctl etc. — устремить взор на кого-л.5)а) определять (d. aliquid aliqua re или ad aliquid Vtr, C)direxisse finem alicui veterem viam L — установить в качестве чьей-л. границы старую дорогуб) приспособлять, приноравливать ( leges hominum ad naturam C)vitam ad certam rationis normam d. C — строить жизнь согласно строгим правилам разумаd. se ad id, quod est optimum Q — ориентироваться на лучшеев) стремиться (d. ad veritatem C)d. ad duas metas Vr — иметь в виду (сразу) две цели -
14 exacuo
ex-acuo, acuī, acūtum, ere1) острить, оттачивать, точить (ferramenta cote PM; mucronem in aliquem C); заострять ( vallos furcasque V)2) изощрять (ut oculorum, sic ingenii aciem C)3) побуждать, подстрекать (aliquem aliquā re Nep, ad или in aliquid PJ, H)4) обострять, усиливать ( morbos Col) -
15 experimentum
experīmentum, ī n. [ experior ]1) проба, (законченный) опыт, практика (crescit audacia experimento PJ)minus valent praecepta, quam experimenta Q — (теоретические) указания менее важны, чем опытные данные2) наглядный довод, основанное на опытах доказательство (hoc maximum est e. C; dare experimenta virtutis VP)e. oculorum capere Pt — воочию убедиться -
16 fenestro
āvī, ātum, āre [ fenestra ] -
17 ferio
—, —, īre1)а) ударять, бить, толкать, колоть, поражать (f. frontem, adversarium, parietem aliquā re C)nec semper feriet quodcumque minabitur arcus погов. H — лук не всегда попадает в ту цель, которой грозил онб) штурмовать ( murum arietibus Sl)f. oculos C или oculorum acies Lcr — поражать взгляд (бросаться в глаза)f. verba palato H — произносить слова, говоритьf. carmina lyra O — бряцать на лире или сочинять стихи2) перерубать, рассекать ( retinacula stricto ferro V)f. mare V — грести, плыть по морю4) закалывать ( agnam H); заключать (foedus C, L) ( с обрядом заклания жертвенного животного)5) убивать ( hostem Sl); обезглавливать ( aliquem secūri C)6) обманывать (aliquem Pl, Prp)7) достигать, касаться (ferit aethera clamor V; sol radiis ferit cacumina O)f. sidera vertice H — касаться головой звёзд (т. е. вознестись до небес)8) облагать ( aliquem munĕre Ter); карать ( aliquem centum librarum auri CJ) -
18 fides
I fidēs, eī (у Pl, Lcr тж. ēī) f.1) вера, доверие, уверенностьfidem habere C (tribuere, adjungere C etc., ferre V) alicui — верить (доверять) кому-л.abrogare alicui fidem C — не доверять кому-л.ultra fidem Su — невероятноhabere fidem O — заслуживать доверие, быть надёжным, ноsi qua (dicenti) f. est Pt — если вы верите мне, т. е. уж этому можете поверитьfidem facere C, Cs, L — внушать доверие (заставлять верить)aptum quiddam ad fidem faciendam C — нечто способное внушить доверие (т. е. убедительное)f. male ambulans rerum venalium Pt — неважное качество товаровpropter (per) fidem decipere aliquem Ter, L — злоупотребить чьим-л. доверием (обмануть чьё-л. доверие)f. fieri non poterat Cs — трудно было поверить (не верилось)2) кредитf. concĭdit (sublata est) C — кредит упалf. angustior erat Cs — кредит сузился3) верность, честность, добросовестностьjustitia creditis in rebus f. nominatur C — справедливость в вопросах доверия именуется добросовестностьюfidem alicujus orare atque obsecrare C — взывать к чьей-л. совести4) при клятвахper fidem! Pl — клянусь честью! или Pt молю (заклинаю) тебя!, тж. от всей души, искренно(ex) bonā (optimā) fide Pl, C etc. — по чистой совести, по чести5) достоверность, истинность, подлинность (tabularum, litterarum C; testimonii Dig)f. gaudii PJ — неподдельная радостьf. penes auctores erit Sl — за истину пусть отвечают авторыaliquid ex fide narrare Su — правдиво рассказывать о чём-л.ad (in) fidem rei alicujus L — в доказательство чего-л.fidem memoriae alicujus appellare Pt — в доказательство ссылаться на чьи-л. воспоминания6) выполнение, исполнение (dictis addere fidem O; verba (dicta) sequitur f. O)en haec promissa f. est? V — разве это называется выполнить обещания?7) уверение, обещание (fidem dare, accipere C, L etc.)fallere C (violare C, mutare L) fidem, in fide non stare C — не сдержать словаf. (publica) C — государственная гарантия (обещание) безопасности, неприкосновенностиfidem publicam alicui dare C — гарантировать кому-л. безопасность8) защита, покровительство (haec urbs est in fide meā C; implorare fidem deum hominumque C; in fidem recipere aliquem Cs)sequi fidem alicujus Cs — искать чьего-л. покровительстваtradere L (permittere, commendare, committere Ter, conferre C) se или venire in fidem alicujus Cs — отдаться под чьё-л. покровительство или сдаться на волю победителя9) упование, ожиданиеsegĕtis f. H — виды на урожай10) залог, порука (pacis pignus fidesque O; f. pacis et belli Fl)12) символ веры (f. Nicaena CJ)II fidēs, is f. [одного корня с findo и filum]1) струна H, O; преим. pl. струнный инструмент (кифара, лира)canere fidibus C, O — играть на кифаре2) игра на струнном инструменте (discere, docere fidibus C)3) поэт. поэзия (f. Latinae H и Latina Pers)4) созвездие Лиры Vr, C -
19 flagrantia
1) сильный жар ( solis Ap); зной ( aestatis flagrantiae Eccl)2) огонь, блеск ( oculorum C)3) страсть, пламя, пыл (f. materna AG)flagitii f. бран. Pl — отъявленный негодяй -
20 fluctio
flūctio, ōnis f. [ fluo ]истечение (sanguinis e naribus, oculorum PM)
См. также в других словарях:
OCU — oculorum … Abbreviations in Latin Inscriptions
OCULI — I. OCULI manus, nutus, ad deridendum adhiberi soliti: quae proin tria iunxit Appuleius Metamor. 3. Nec quî laverim, quî terserim, quî domum rursum reverterim, prae rubore memini. Sie omnium Oculis, nutibus, ac denique manibus denotatus, impos… … Hofmann J. Lexicon universale
CALLICRATES — I. CALLICRATES Tyrius, Aureliani tempore, et paulo post vixit. qui vitam Imperatoris huius in literas retulit. Vopisc. in Auvelian. c. 4. II. CALLICRATES artifex ex ebore formicas, et alia tam parva animalia fecit, ut partes earum cerni non… … Hofmann J. Lexicon universale
PALPEBRAE — an a palpitando, i. e. tremendo, quia semper moventur, an a Graeco βλέφαρον; an a palpando, i. e. praetentando obiecta: an quasi φᾶρος τοῦ βλέπους, i. e. indumentum oculi? in genis homini et struthiocamelo utrinque; a provida natura concessae… … Hofmann J. Lexicon universale
PLATYOPHTHALMON — Graece Πλατυόφθαλμον inter stibii apellationes, apud Dioscoridem, Τοῦτο ἔνιοι πλατυόφθαλμον, οἱ δὲ κάρβαςον ἐκάλεςαν, Hoc nonnulli platyophthalmon, carbasum alii, dixêre. Sic dictum, a dilatandis ac porrigendis oculis. Nam nigro eius pulvere… … Hofmann J. Lexicon universale
Religio Romana — Die Maison Carrée in Nîmes (erbaut Ende des 1. Jahrhunderts v. Chr. oder Anfang des 1. Jahrhunderts n. Chr.) weist die Kennzeichen des römischen „Standardtempels“ auf: Freitreppe, hohes Podium, geräumige Säulenvorhalle. Die Römische Religion,… … Deutsch Wikipedia
Religio romana — Die Maison Carrée in Nîmes (erbaut Ende des 1. Jahrhunderts v. Chr. oder Anfang des 1. Jahrhunderts n. Chr.) weist die Kennzeichen des römischen „Standardtempels“ auf: Freitreppe, hohes Podium, geräumige Säulenvorhalle. Die Römische Religion,… … Deutsch Wikipedia
Religion im Römischen Reich — Die Maison Carrée in Nîmes (erbaut Ende des 1. Jahrhunderts v. Chr. oder Anfang des 1. Jahrhunderts n. Chr.) weist die Kennzeichen des römischen „Standardtempels“ auf: Freitreppe, hohes Podium, geräumige Säulenvorhalle. Die Römische Religion,… … Deutsch Wikipedia
Römische Religion — Die Maison Carrée in Nîmes (erbaut Ende des 1. Jahrhunderts v. Chr. oder Anfang des 1. Jahrhunderts n. Chr.) weist die Kennzeichen des römischen „Standardtempels“ auf: Freitreppe, hohes Podium, geräumige Säulenvorhalle. Die Römische Religion,… … Deutsch Wikipedia
Ruete — Ruete, Christian Georg Theodor, geb. 2. Mai 1810 zu Scharmbeck im Herzogthum Bremen, studirte 1829–33 in Göttingen Medicin, wurde daselbst Oberassistent am akademischen Hospitale, 1836 Privatdocent u. 1841 Professor, 1851 auch Mitdirector des… … Pierer's Universal-Lexikon
Auge [2] — Auge (lat. Oculus), 1) (Anat.), das Sehorgan; man unterscheidet das A. als Gesichtstheil, die Außenseite desselben, u. dasselbe seiner eigentlichen Bildung nach. In letzterer Hinsicht ist A) der Augapfel (Bulbus oculi) das eigentliche A., dem die … Pierer's Universal-Lexikon